Joël Bons werd geboren in Amsterdam. Via de unieke platencollectie van zijn ouders maakte hij al in zijn vroege jeugd kennis met muziek van over de hele wereld. Zijn tienerjaren waren doordrenkt van de Beatles, Jimi Hendrix, Frank Zappa en later Stravinsky.
Bons studeerde gitaar en compositie aan het Sweelinck Conservatorium bij Robert Heppener. Hij bezocht de zomercursussen van Franco Donatoni in Siena en de Darmstädter Ferienkurse für Neue Musik. In 1982 zette hij zijn compositiestudie voort bij Brian Ferneyhough in Freiburg.
Zijn muziek werd uitgevoerd door het Asko Ensemble, Atlas Ensemble, Irvine Arditti, Little Giant Chinese Chamber Orchestra, Calefax, Capricorn, Ives Ensemble, Nash Ensemble, Nederlands Blazers Ensemble, Ex-Novo Ensemble, Radio Kamerorkest, Score Collective, Rotterdams Philharmonisch Orkest, Schönberg Ensemble, Vancouver InterCultural Orchestra en het Guangxi Symphony Orchestra.
Nieuw Ensemble
Joël Bons was mede-oprichter, gitarist en artistiek leider van het Nieuw Ensemble. Hij initieerde thematische festivals als Complexity? (1990), Regels en Spel (1995), Improvisaties (1996), het multiculturele Tokkelfestival (1998) en Het Verfijnde Oor (2002). In het midden van de jaren 1980 stond Bons aan de wieg van de serie Proms in Paradiso en voor het Holland Festival stelde hij de serie Nieuwe Italianen samen. Ook was hij de motor achter het Jaar van de Ensembles en adviseerde hij Gaudeamus, ISCM, Donemus, Rotterdam Arts Council en het Concertgebouw Amsterdam. Bons produceerde alle cd-opnames van het Nieuw Ensemble en een solo-cd van de violist Irvine Arditti. Samen met cineast Frank Scheffer schreef hij het script voor een televisiedocumentaire over Boulez’ Eclat.
China
In 1988 maakte hij in China kennis met een generatie jonge componisten die later via het Nieuw Ensemble in het westen furore maakte. In 1998 werden Joël Bons en het Nieuw Ensemble onderscheiden met de Cultuurfonds Prijs voor hun ‘uitgesproken avontuurlijke en speelse programmering’.
Atlas Ensemble
In 2002 maakte Bons studiereizen naar het Midden-Oosten en Centraal Azië; in datzelfde jaar richtte hij het Atlas Ensemble op – een uniek kamerorkest dat musici uit China, Centraal Azië, het Nabije Oosten en Europa verenigt – waarvoor hij de Amsterdamprijs voor de Kunsten 2005 ontving. In datzelfde jaar werd hij lector aan het Conservatorium van Amsterdam en later compositiedocent. Op uitnodiging van het Festival d’Automne à Paris was Joël Bons programmeur van het muziekprogramma ‘Scène artistique du Moyen-Orient’, waarvoor hij in de lente van 2007 het Midden-Oosten bezocht. In 2009 initieerde hij de Atlas Academy/Atlas Lab, een zomercursus voor interculturele muziek. Het Atlas Ensemble produceerde demonstratievideo's van instrumenten uit het Midden Oosten en Azië > en documentaries over de Atlas Academy: Imagine Utopia en Why Atlas? >
Recente composities
Het Atlas Ensemble bracht in 2010 Bons' Cadenzas in première. In 2011 verleende het Vancouver Inter-Cultural Orchestra hem de opdracht tot het schrijven van Green Dragon, dat werd uitgevoerd in Vancouver, Taiwan, Shanghai en Amsterdam. In Muziekgebouw aan 't IJ wijdde het Nieuw Ensemble onder leiding van Ed Spanjaard op 21.12.12 een programma aan Bons’ werk getitled De Ark van Joël, dat laaiende recensies kreeg (5 sterren in de Volkskrant >, 4 sterren in NRC > en Het Parool >). In Februari 2013 speelde het Atlas Ensemble als ensemble in residence op het Musica Nova Festival in Helsinki diverse composities van Bons. Begin 2014 ging zijn Summer Dance voor klarinet en piano in première; in de herfst van dat jaar volgde op de Cello Biennale Omwentelingen.
In oktober 2016 was het grootschalige Nomaden een hoogtepunt op drie festivals – de Cello Biennale Amsterdam, November Music in Den Bosch en Soundsofmusic in Groningen. Het stuk werd geschreven voor en uitgevoerd door de wereldvermaarde cellist Jean-Guihen Queyras en het Atlas Ensemble en zeer lovend door publiek en pers ontvangen. Nomaden verscheen op cd bij het Zweedse label BIS en werd in 2018 en 2019 hernomen in Arnhem, Antwerpen, Amsterdam, Venetië (Biennale), Utrecht en Rotterdam. Met dit werk won Joël Bons de prestigieuze Grawemeyer Award for Music Composition 2019, ook wel de 'Nobelprijs voor muziek' genoemd. The New York Times.
Recente composities
In 2017 ging Spring voor orkest in première op de ASEAN Music Week in Nanning, China. In maart 2018 zag een nieuw grootschalig werk met veel succes het licht: Thirty Situations, geschreven voor het Nieuw Ensemble, sopraan, trombone, jazz drums, electrisch gitaar en electronika. Recente opdrachten zijn Mokum voor Score Collective (2019), 6 Scenes voor Calefax (2020), Blaasbalg voor Cello Festival Zutphen, Trailblazer (2021-22) voor Lidy Blijdorp en het Residentie Orkest en Bounce (2022) voor het Ruysdael Quartet. In opdracht van Oranjewoud Festival bracht het Atlas Ensemble Joël Bons' 283 Strings (2022-23) in mei 2023 in première en 132 Guan in juni 2024. Joël Bons geeft masterclasses, compositieworkshops en lezingen over de hele wereld.
foto: Kadir van Lohuizen
